اگر به سابقه داوران و دورههای قبلی رجوع کنیم، نباید از نتایج امسال هم چندان غافلگیر شویم. حتی نگاه کردن به پوستر و شیوه برگزاری جشنواره هم نشان میدهد که خروجی آن چه میتواند باشد. ولی داوری امسال از حد معمول مصلحتاندیشیها و تصمیمات سلیقهای غیرحرفهای و مغرضانه هم فراتر رفته و رسما به هجو جشنواره رسیده ایم. مثلا فیلمی که اصلا موسیقی متن یا جلوههای ویژه ندارد نامزد جایزه شده! در این میان فقط دوستانی خوشحال و راضی هستند که بنا به منطق و عقل سلیم هیچ شانسی برای موفقیت در یک جشنواره یا جشن معتبر نداشتند.
د
اوریهای جشنواره امسال و نامزدهای معرفی شده حتی با استاندارد خود جشنواره فجر هم باورکردنی نیست و صدای خیلیها را در آورده.
اولین واکنش را محمدحسین مهدویان نشان داد که با وجود نامزد شدن فیلم «ماجرای نیمروز» در بخش کارگردانی و بهترین فیلم در اکثرا رشتههای فنی مورد توجه هیئت داوران قرار نگرفته. مهدویان در یادداشتی که منتشر کرد چنین آورده:
«خدا رحمت کنه جلال آل احمد رو. به خواهر زادهاش آقای حسین دانائی که ظاهرا خیلی دوست داشته مقالهای چیزی توی مجلهای چاپ کنه گفته بود: حرفات اگه حرف باشه روی دیوار طویله اورازان هم که بنویسی فرداش تا ته بندرعباس میره و همه میشنون و روشون اثر هم میذاره. اگر هم حرف نباشه، سیمین توی مجله فردوسی هم که چاپ کنه، مردم خیلی که به سرت منت بذارن توش سبزی پاک میکنن.
دوستان عزیزم هادی بهروز(مدیر فیلمبرداری)، سجاد پهلوانزاده(تدوینگر)، ابراهیم امینی(نویسنده)، محسن دارسنج(طراح گریم)، حبیب خزاییفر(آهنگساز)، مهرشاد ملکوتی(صداگذار) و هادی ساعدمحکم(صدابردار)، زحمات شما رو اصحاب رسانه، منتقدان، هنرمندان و مهمتر از همه مردم عزیز و عاشقان سینما دیدند. سیمرغ کیلویی چند. همه جا حرف شماست. برید خدا رو شکر کنید که حرف شما از روی دیوار این طویله رفت تا همونجایی که باید بره.»
اما هرچه گذشت اعتراضات شدت بیشتری پیدا کرد و طور تعدادی از نامزدهای انتخاب شده در مراسم تقدیر در موزه سینما حضور نیافتند. این در حالی است که در روز نهم جشنواره فجر سه تن از نامزدهای سیمرغ از شرکت در مسابقه انصراف داده اند. محسن نصراللهی و مسعود سلامی که نامزد دریافت سیمرغ در بخش بهترین فیلمبرداری شده اند با انتشار یادداشتی اعتراضشان را به انتخاب های هیات داوران بیان کردند:
«از کودکی به رسم آداب از پدران و مادرانمان آموختیم که همیشه به نظر دیگران احترام بگذاریم و به همین دلیل در ابتدای این یادداشت به احترام تمام اهالی سینما، داوران، هیات انتخاب و کلیه عوامل کاندید شده و نشده کلاه از سربرمیداریم و باز هم با احترام و کسب اجازه از دو کارگردان و تهیهکننده فیلمهای گشت 2 سعید سهیلی و بدون تاریخ،بدون امضا وحید و علی جلیلوند به دلیل نه فقط ناداوری و اعمال سلیقهی هیات داوران بلکه به دلیل نادیده گرفتن و چشم بستن (چرا که اعتقاد شخصیمان است که کار داور باز کردن چشمهاست نه ندیدن و به عمد پشت کردن به آثار) بر روی فیلمی که همه عوامل آن در نطفه دچار “خفهگی” شدند و در هیچ بخشی لایق حتی کاندیدا بودن هم نبودند، بدین وسیله انصراف خود را از بخش داوری جشنواره اعلام میداریم.
در همین جا از تک تک عوامل فیلم عذرخواهی مینماییم، چرا که شاید با انتخاب نوع فیلمبرداری (سیاه و سفید) و طراحی صحنه و دکور (خلاف فیلم های رایج) که مطمئناً سلیقه داوران نبوده، باعث شدیم کار سخت و دشوار گریمور، طراحی لباس، صدا، بازیگران و دکوپاژ کارگردانمان و حتی موسیقی تاثیرگذار فیلم هم نه به چشم آید نه به گوش.
در پایان از فریدون جیرانی بابت اعتماد به ما و نهراسیدن از تجربهای جدید و باز کردن فصلی هر چند سرد اما به زعم جمع کثیری از اهالی سینما و منتقدین بیبدیل، که در این روزهای جشنواره شاهد بازخورد آن بودیم، عاجزانه خواهشمندیم با قدرت بیش از پیش در کنار سینمای ما و در تاریخ سینما بماند، زیرا تاریخ خود گواه روشنی است بر هر داوری…
با سپاس
مسعود سلامی
محسن نصراللهی»
همچنین منیر قیدی کارگردان و فیلمنامه نویس ویلایی ها در یادداشتی از رقابت در رشته بهترین فیلمنامه انصراف داد. منیر قیدی در بخشی از این یادداشت چنین نوشت: «حضور در هر رقابتی و تن دادن به قواعد داوری زمانی ارزش دارد که در مواجه با حسادت و جهالت و بلاهت و حذف، قربانی نشود. فیلمنامه ویلایی ها به قدر بضاعت خود بر دل مخاطبان اصلیاش نشسته این فیلم ادای دینی به مقطع مهمی از این سرزمین است. من این دستاورد آسمانی را با جدال های حقیرانه و کوربینانه رقابت های زمینیان در گل مانده تاخت نمیزنم.»
خبرها و شایعاترحاکی از تمایل نامزدهای دیگر برای انصراف و همچنین تهدید ضمنی نامزدهای انصرافی است. باید دید که در ساعات آینده حاشیههای جشنواره فجر به کجا میرسد.