فراتر از یک کار سفارشی

آرش خیروی

جشنواره سی و پنجم فجر، فستیوالی بود از نادیده گرفته شده‌ها. هرچند در مجموع فیلم‌های انتخاب شده برای جشنواره چنگی به دل نمی‌زد و در نهایت چند فیلم که فقط می‌شد به آن‌ها “خوب” اطلاق کرد به نمایش درآمد و داوری شد، اما در بین همین چند اثر قابل توجه نیزبسیاری از نقاط قوت نادیده گرفته شد که جای تاسف فراوان دارد.

در این میان انیمیشن «رهایی از بهشت» را باید غافلگیری بزرگ جشنواره امسال دانست. فیلم خوش ساختی که به‌وضوح می‌شد زحمت‌هایی را که برای ساخت آن کشیده شد ه‌است دید و دلخوش بود به این‌که سرانجام اثری  قابل قبول بر پرده سینما از نوع انیمیشن ایرانی‌اش نقش بسته است. «رهایی از بهشت» که به کارگردانی علی نوری اسکویی ساخته شده و فیلمنامه آن را مجید آسودگان نوشته، اولین انیمیشنی است که موفق شده  به بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم فجر راه بیابد. فیلم  از جنبه بصری کاملا قابل قبول و جذاب است. سکانس افتتاحیه قابل قیاس با آثار بزرگ انیمیشن دنیا است و تکنیک ساخت آن که به دو شکل مجزای دو بعدی و سه بعدی همزمان استفاده شده، یکی از نوآورانه‌ترین دستاورد‌های ساخت انیمیشن در ایران است.

حال و هوایی که در بخش‌هایی از فیلم دیده می‌شود، کاملا یادآور انیمه‌های برجسته ژاپنی مانند آثار میازاکی است که کاملا درست و مناسب اجرا شده. از مهم‌ترین نقاط قوت این فیلم اسطوره‌ای- حماسی باید به موسیقی بی‌نظیر آن اشاره کرد که بافضای داستان و تصویر منطبق است و مخاطب را درگیر می‌کند. محمدرضا علیقلی که بنا به گفته سازندگان این اثر بیش از شصت دقیقه موسیقی برای رهایی از بهشت ساخته، به‌خوبی چیره‌دستی‌اش را در ساخت موسیقی نشان داده است و دیده نشدن‌اش به عنوان حداقل یکی از نامزد‌های این بخش، نشان از نهایت بی سلیقگی داوران جشنواره دارد.

آن‌چه بسیار چشمگیر است، توجه‌ای است که به جزییات شده. چیزی که در هر انیمیشن ایرانی که پیش ازبر پرده سینما آمده بود اینچنین مورد دقت و توجه قرار نگرفته بود. سکانس‌های مبارزه و تیراندازی قابل قبول از کار درآمده و وجه اسطوره‌ای قهرمان فیلم که همان طور که ذکر شد در ترکیب با موسیقی هماهمگی دارد، شاخص و درخشان است.

نویسنده اثر با هوشمندی خطوط روایی مختلف را در خدمت یک داستان بارها گفته شده و فهرمان شناخته شده‌ای مانند شهید چمران قرار داده و کارگردان هم با دقت‌نظر در هرکدام از این روایت‌ها سعی کرده تکنیکی مناسب برای ساخت انیمیشنی که در ذهن داشته انتخاب کند که این عناصر باعث شده «رهایی از بهشت» از این جنبه تبدیل به انیمیشن ایرانی منحصر به فرد شود.

اما در کنار این نقاط قوت، باید به ایرادات فیلم اشاره کرد که بیشتر به حرکات و راه رفتن شخصیت‌ها به‌خصوص در حالت سه‌بعدی اثر مربوط می‌شود. در قسمت هایی که قرار است شخصیت‌ها راه بروند با بدوند، کندی و مکثی که در این حرکات وجود دارد کمی آزار دهنده است که البته سازندگان با تدوین صحنه‌های اکشن سعی کرده اند این ضعف را برطرف کنند که تا حدودی نیز موفق بوده‌اند.

اما با این وجود «رهایی از بهشت» انیمیشن سینمایی  قابل توجه و مناسب برای پرده سینما است که به جرات می توان گفت مسیر تازه‌ای در ساخت این گونه از فیلم از نوع ایرانی‌اش باز کرده و قدمی محکم برای ساخته شدن آثاری بهتر و حرفه‌ای تر در سینمای انیمیشن ایران است. فیلمی که از یک اثر سفارشی صرف و کارمندی فراتر می‌رود و مشخص است که عوامل آن برای کار خود ذوق و سلیقه به خرج داده اند.

تماشای تریلر رسمی «رهایی از بهشت»