امین مبینی
در حالی که کمتر از چند ساعت تا اعلام رسمی فیلم‌های حاضر در بخش رقابتی هفتادمین دوره جشنواره کن باقی مانده، گمانه‌زنی در مورد فیلم‌ها در حال افزایش است. معمولا شب پیش از اعلام اسامی، شب تعیین کننده‌ای است و آخرین تصمیم‌گیری‌ها برای بستن فهرست بخش مسابقه در آن انجام می‌شود. تیری فرمو رئیس جشنواره به‌همراه دیگر اعضای هیئت انتخاب و تیم رسانه‌ای از دفتر خود در محله رو آملی پاریس بیرون نمی‌آیند تا نتایج نهایی شود. فرمو این روز را “سراسر خطر” می‌خواند: «فیلم‌هایی مانده که باید دیده شوند و تصمیمات مهم و سختی که باید اتخاذ شوند.»
روز آخر برای صنعت فیلم فرانسه نیز سرنوشت ساز است؛ چرا که طبق سنت همیشگی، فرآیند انتخاب فیلم‌های فرانسوی در آخرین مرحله و پس از انتخاب فیلم‌های بین‌المللی انجام می‌شود. موفقیت اقتصادی بسیاری از فیلم‌های فرانسوی در گرو پذیرفته شدن در فستیوال کن است و برای همین بسیاری از تهیه‌کنندگان به اتفاقات روز آخر دل می‌بندند.
فرمو اعتراف می‌کند که انتخاب فیلم‌ها لزوما خالی از اشتباه نیست: «به هرحال ما نیز ناخواسته ممکن است بسته به احساسات لحظه‌ای، امیال شخصی و سلایق و تمایلات ناخودآگاه نسبت به آثار دوستانمان تصمیم بگیریم. اما تنها یک هدف داریم: گلچین بهترین آثار ممکن.»
بررسی‌های نهایی
سال گذشته در همین روزها، تقریبا 75% فهرست انتخاب شده بود. فیلم‌هایی از جمله تونی اردمن (مارن آده) و برج دلو (کلبر مندوسا) در روز چهارشنبه (روز قبل از اعلام) حضورشان را در مسابقه قطعی کردند. فروشنده اصغر فرهادی نیز برای نخستین بار چهارشنبه ساعت پنج عصر برای هیات انتخاب به نمایش درآمد و تنها فیلمی بود که تصمیم‌گیری برای افزودن آن به فهرست به بعد از اعلام رسمی موکول شد؛ فیلمی که در نهایت به بخش مسابفه اضافه شد و در ادامه برنده جایزه بهترین فیلمنامه و بازیگر مرد (شهاب حسینی) شد و مسیر خود را تا کسب اسکار بهترین فیلم خارجی زبان ادامه داد.
در بخش فرانسوی نیز 20 فیلم از بین 180 اثر ارسال شده برگزیده شده بودند و تصمیم‌گیری برای انتخاب 10 عنوان در بخش مسابقه به روز آخر موکول شده بود.
بررسی‌های نهایی از حدود ساعت چهار بعدازظهر آغاز شد و به طور متناوب تا ساعت نُه ادامه داشت. تا اینجا حضور چهار فیلمِ کاملا فرانسوی مسجل شده بود: خریدار شخصی، سرزمین ماه، عمودی ماندن و خلیج سست.
اعلام خبر عدم انتخاب فیلم‌ها برای بخش مسابقه برعهده فرمو و کریستین ژون (مدیر دپارتمان فیلم کن) است؛ فرمو این کار را یکی از سخت‌ترین قسمت‌ها می‌داند: «چگونه می‌توان به کسانی که ناامیدشان کرده‌اید، چیزی گفت تا ناراحتی شان برطرف شود؟ واقعیت این است که حذف فیلم‌ها کاری بیرحمانه، اما ناگزیر است.»
انتظارها برای پنج شنبه صبح
هم اکنون فرمو و تیم همراهش مجددا در رو آملی در حالت قرنطینه‌‌اند و در حال نهایی سازی انتخاب‌های امسال. عجیب است که تاکنون نام فیلم افتتاحیه اعلام نشده، اما انتظار می‌رود که جشنواره امسال با نمایش دهشتناک، جدیدترین ساخته میشل آزاناویسیوس که به روایت برهه‌ای از زندگی ژان لوک گدار می‌پردازد، افتتاح گردد. انتخابی که برای شکوه “هفتادمین دوره” برگزاری جشنواره مناسب به نظر می‌رسد؛ آن هم درباره کارگردانی که با وجود رابطه نوسانی عشق و نفرت با کن در تمام این سال‌ها، نامش با تاریخ آن گره خورده است.
اما در مورد سایر فیلم‌ها، باید منتظر بود تا حوالی ظهر پنج‌شنبه و اعلام اسامی توسط رئیس فستیوال. فهرستی که احتمالا مملو از فیلم‌های جدید نام‌های آشنا و مشهور سینمای جهان خواهد بود.