در قرن بیست و یکم اصغر فرهادی توانسته به یکی از تحسین شده ترین کارگردانان جهان تبدیل شود و این روزها او سرگرم آمادهسازی پروژهی تازهاش در اسپانیا با خاویر باردم و پنه لوپه کروز است. با نگاهی به کارنامهی اصغر فرهادی میتوان متوجه شد که او هیچ فیلم بدی نساخته است. به تازگی وبسایت معروف تیست آو سینما فهرستی منتشر کرده که در آن آثار فرهادی از بد به خوب مرتب شدهاند.
نکته جالب ترتیب عجیب و غیرمعمول این فهرست است که شاید با نظرات عمومی منتقدان درباره سینمای فرهادی مغایر باشد. در ادامه این فهرست را مرور میکنیم.
چهارشنبه سوری (2006)
سومین اثر فرهادی داستانی است حول مضامینی مانند اعتماد و حسادت. بازی خیرهکنندهی هدیه تهرانی و ترانه علیدوستی و حمید فرخنژاد در کنار نماهای خیرهکننده تمام تکههای صحنه و کلمات دیالوگها را معنا دار کرده است. اما سیر شخصیتها به طوری که باید پرداخت نشده به خصوص دربارهی شخصیتهای روحانگیز(ترانه علیدوستی) و همسر(حمید فرخ نژاد) که میتوانست کمتر ناظر باشد.
رقص در غبار (2003)
از همان ابتدای داستان و سکانس افتتاحیه میشود فهمید که با کارگردان و نویسندهای قدرتمند طرف هستیم. «رقص در غبار» آغازی ماهرانه برای اصغر فرهادی است و به بسیاری از مضامینی که بعدا به آنها نزدیکتر میشود اشاره کرده است. سیر شخصیتی که فرهادی برای بیان صحبتهایش دربارهی جامعه از آن استفاده میکند به شکلی اعجابانگیز در این فیلم هویدا است.
فروشنده (2016)
برندهی جایزهی اسکار بهترین فیلم خارجی و برندهی جایزه بهترین فیلمنامه و بازیگری مرد در فستیوال کن. فروشنده بدون شک یکی از بهترین آثار 2016 است. زوج قدرتمند ترانه علیدوستی و شهاب حسینی ما را وارد زندگیای واقعی میکنند که قرار است اتفاق غیر منتظرهای برایشان بیافتند. درکنار نوشتهای ماهرانه، فرهادی در «فروشنده» به ما نشان میدهد که چگونه در کارگردانی به بلوغ دست پیدا کرده.
درباره الی (2009)
فیلمی که احتمالا فرهادی را به چهرهای شناخته شده در سطح جهانی تبدیل کرد، هر چند بهترین فیلم کارنامهاش نیست. «درباره الی» روایتی جسورانه است در باب انتخاب داستان حول شخصیتی که در بیشتر فیلم حضور ندارد. این که چگونه آدمهایی که آن شخصیت را دوره کردند به مرور انگیزهها و شخصیتهایشان را آشکار میکنند. چهارمین فیلم اصغر فرهادی از آن فیلمهایی است که حتما باید دید. فیلم در کنار جایزهی هیات داوران بهترین فیلم داستانی جشنوارهی ترایبکا، خرس نقرهای بهترین کارگردانی سال 2009 را نیز دریافت کرده است.
شهر زیبا (2004)
«شهر زیبا» مثالی دیگر است برای مهارت فرهادی در نوشتن فیلمنامه. تمام شخصیتها به خوبی کشف میشوند حتی زمانی که حضور کمی در فیلم دارند. با دیالوگهای قوی و توجه دقیق به جزییات، «شهر زیبا» هر چند بهترین نقش آفرینیهای آثار فرهادی را ندارد اما در نتیجهی اثر هیچ تفاوتی ایجاد نمیکند.
گذشته (2013)
«گذشته» بدون شک جزو بهترین آثار فرهادی است و اثباتی بر این نکته است که فرهادی هیچ فیلم بدی تا کنون نساخته. «گذشته» اثر دیگری از فرهادی در باب پیچیدگیهای درامهای خانوادگی است که به شکلی نبوغ آمیز نوشته و کارگردانی شده. فیلم جایزه بهترین بازیگر زن فستیوال کن را تصاحب کرده و در حال تبدیل شدن به اثر کلاسیکی است که تمام خورههای سینما باید آن را تماشا کنند.
جدای نادر از سیمین (2011)
بدون شک شاهکار فرهادی.بهترین اثر کارگردان ایرانی چه نمایش یک درام خانوادگی، چه در موقعیتها و استقرار المانها. دیالوگهای نفسگیر باعث شده «جدای نادر از سیمین» نه تنها به یکی از بهترین فیلمهای سینمای ایران که به یکی از بهترین فیلمهای قرن تبدیل شود. «جدای نادر از سیمین» اولین فیلم ایرانی است که خرس طلایی برلین را به خانه برده و همین طور اولین فیلم ایرانی است که جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی تصاحب کرده. خرس نقرهای برای گروه بازیگری زن و گروه بازیگری مرد، گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی دیگر جوایز مهم این فیلم است. «جدای نادر از سیمین» همین طور در فهرست صد فیلم برتر قرن بیست و یکم بیبیسی در ردهی یازدهم قرار دارد. در زمان دیدن فیلم به یاد داشته باشید که این فیلم درسی درخشان در باب فیلمسازی است.