ترجمه:سودابه نیکدان
دنیای تصویرآنلاین-تیری فرمو مدیر هنری جشنواره فیلم کن به منظور اعلام رسمی هفتادمین جشنواره فیلم کن در کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد ویک روز پس از اعلام رسمی فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره فیلم کن سال 2019، تیری فرمو، کارگردان هنری کن، همچنان بیست وپنج فیلم برای دیدن دارد. این همان داستان قدیمی است: درخشان‌ترین گردهمایی سینمادوستان بین‌المللی، همیشه با عجله به خط پایان می‌رسد، کن به کشف آخرین اثر مولفان طراز اول و جمع آوری یک سری از بازیگران توانا از سراسر جهان می‌پردازد.
فرمو می‌گوید:«من واقعا می‌خواهم به تمام فیلم‌هایی که فرستاده شده توجه کنم.» او در یک مصاحبه تلفنی با ایندی وایر بیان می‌کند: «ما می خواهیم با تماشای همه فیلم ها به آنها احترام بگذاریم.» انتظار می‌رود این جشنواره در روزهای آینده فیلم های بیشتری را اضافه کند. کار جدیدی از ترنس مالیک، جیم جارموش، زاویه دولان و برادران داردن به رقابت با تازه کارانی مانند سلین شیاما می پردازند. فرمو در مورد موضوعاتی که در جریان جشنواره امسال مورد بحث قرار گرفته است، بن‌بست نتفلیکس و آینده سینما ، صحبت می‌کند.(این مصاحبه پیش از انتخاب فیلم روزی روزگاری در هالیوود انجام شده است.)
بگذارید با تعداد کارگردانان زن در بخش مسابقه و 13 فیلم بخش مسابقه اصلی شروع کنیم، که بیشتر از همیشه است. چگونه این اتفاق افتاد؟ آیا هدفی در بین بود؟
نه، چون همانطور که گفتم وقتی شروع کردیم به بحث در مورد این موضوع، به خصوص در جشنواره فیلم کن با طرحی از کرین به نام “زنان در حرکت”، تصمیم بر این شد تا موقعیت زنان در این جشنواره را هم بررسی کنیم. در آن زمان که آنیس واردا شروع کرد، کارگردانی برای زنان سخت بود. ما کارگردانان زن بیشتری در مدارس فیلم، در دانشگاه ها و در صنعت سینما داریم. منطقی است که در یک جشنواره فیلم مانند کن، زنان بیشتری در طول زمان داشته باشیم، زیرا توجه بیشتری را جلب کرده ایم. از نظر فرایند انتخاب، آنیس واردا گفته بود: «من کارگردان زن نیستم. من یک زن و یک کارگردان هستم. » او به من گفته بود: «لطفا فیلمی را انتخاب نکنید تنها به این دلیل که این فیلم توسط یک زن کارگردانی شده است. فیلم را به دلیل خوب بودنش انتخاب کنید. »
امیدوارم که در انتخاب های‌مان زنان بیشتری داشته باشیم. این دقیقا امید من است ما 13 کارگردان زن را در کل انتخاب کردیم، اما آنها در لیست هستند چون شایستگی آن را دارند، نه به دلیل زن بودنشان. البته، یک هیئت انتخاب وجود دارد و هر جا که حتی توسط مدیریت خودمان امکان پذیر باشد، ما توجه ویژه ای به موقعیت زنان می کنیم.
سال گذشته این جشنواره تعهدنامه ای درمورد افزایش برابری جنسیتی در برنامه ریزی تا سال 2020 امضا کرد و بخشی از این توافقنامه این بود که جشنواره اطلاعاتی را درباره تعدادی از فیلمسازان زن که در این جشنواره حضور داشتند، جمع آوری کند. آیا این اعداد را خواهیم دید؟
بله، ما البته بر روند انتخاب متمرکز هستیم، اما هنوز هم با گروه 5050*2020مشغول به کار هستیم و تعداد و آمار را در اختیار داریم. من فکر می کنم شاید در اواسط هفته آینده یا شاید بعدا نتایج خوبی را شاهد باشیم.
در ماه ژانویه، کن برای نخستین بار کل برنامه ریزی خود را اعلام کرد و نشان داد که این کمیته برای اولین بار به توافق جنسیتی دست یافته است. با توجه به این که جشنواره معمولا برنامه ریزان خود را آشکار نمی کند، انگیزه ای برای تصمیم گیری در اینجا وجود داشت؟
می دانید، من مدت طولانی است که اینجا بوده ام. از سال 2007 مدیر هنری جشنواره هستم، اما از زمان ورود رییس کن ‘پیر لسکور’ (که جایگزین ژیل ژاکوب، رئیس سابق کن در سال 2014 شد)،من واقعا احساس آزادی می کنم.
زمانی که دوست من ‘جسیکا چستین’ در جلسه هیئت داوران بود، به من گفت که در مورد اینکه چگونه باید پنجاه، پنجاه مردان و زنان را در هیات داوران انتخاب کنیم فکر کنم. البته، حساسیت جنسیتی باید به اندازه حساسیت نژادی باشد. در کمیته انتخاب، تقریبا این اتفاق افتاد. من فقط باید یک زن را در کمیته انتخاب قرار می دادم.
در طول کنفرانس مطبوعاتی، شما درباره فیلم « حقیقت» هیروکازو کور ایدا گفتید آماده نیست. چند فیلم دیگر بود که می‌خواستید برای آنها برنامه ریزی کنید اما نتوانستید؟
من نمی خواهم درباره اش حرفی بزنم و نمی دانم چرا شما، مطبوعات، این وسواس را در حال حاضر در مورد فیلم های انتخاب نشده دارید، اما در مورد فیلم های انتخاب شده ندارید. من فکر می کنم بهتر است در مورد خود فیلم صحبت کنیم، نه اینکه چرا این یکی یا آن یکی انتخاب نشده است. من نمی خواهم دوباره در مورد اینکه سال گذشته چگونه بود، و، فیلم هایی که در کن نبودند و جایی دیگر بودند، توضیح دهم. در پایان سال، آیا شما در مورد این واقعیت که ما در مورد انتخابمان درست عمل کردیم نوشتید؟ نه، اما ما درست عمل کردیم. اما به هر حال، فیلم کوره-ایدا واقعا آماده نبود. و در مورد تارانتینو حق با من بود – او تقریبا آماده است، اما واقعا، واقعا، فیلم کاملا آماده نشده. من هنوز منتظر هستم تا مطمئن شو.
تا به حال چند فیلم ناتمام در کن نمایش داده شده؟ چگونه فیلم آماده تارانتینو بتواند یک جا در جشنواره فیلم کن پیدا کند؟
بله، اما شما می دانید کار کوئنتین چگونه است، و چگونه به کار خود تسلط دارد، چگونه به مخاطبان احترام می گذارد، چگونه به کسانی که با او کار می کنند احترام می گذارد و به طور کلی خود فیلم چه جذابیتی دارد. این فیلم در پایان ماه ژوئیه اکران می‌شود. پرونده این فیلم در سال گذشته بسته شد. من به صحنه فیلم برداری رفتم و بخشی از فیلم را دیدم و می دانم که او واقعا چه می کند. می دانم او می خواهد در کن باشد.
بنابراین این هیچ ارتباطی با مقاومت استودیو در برابر نمایش فیلم‌های شان در کن ندارد؟
نه، نه. [رئیس سونی] تام روتمن در این مورد فوق العاده عمل می کند. تقریبا هر روز تبادل ایمیل می کنیم و همه آنها کمک می کنند. من امیدوارم که این داستان در کن تمام شود.
رسانه های دیگر برنامه های خود را برای نمایش فیلم در سالگرد «پالپ فیکشن» در جشنواره گزارش کرده اند. آیا در این باره بحث شده است؟
نه، نمی دانم ، ما تمام این سال ها در حال برنامه ریزی هستیم. اما این می تواند عالی باشد، همان روزی که «پالپ فیکشن» برنده نخل طلا شد می‌تواند نمایش داده شود. من به راحتی می توانم این هدیه را به تارنتینو پیشنهاد دهم.
شما دو فیلم چینی ، Wild GooseLakeو Summer of Changsha در بخش مسابقه انتخاب کردید. در اوایل امسال چندین فیلم از جشنواره فیلم برلین به «دلایل فنی» بیرون کشیده شدند. که به عنوان سانسور توسط دولت چین تفسیر شد. آیا دغدغه ای در مورد این نوع وضعیت در اینجا وجود دارد؟
نه،من ندارم. می توانم حدس بزنم که چه اتفاقی درباره فیلم «یک لحظه» ساخته ژانگ ییمو با مقامات چینی افتاده است، اما ما درباره دو فیلمی که انتخاب کردیم مطمئن شدیم که آنها مجاز به نمایش در کن هستند و آنها را بررسی می کنیم. مشکلی نیست.
در مورد فیلم‌های استودیویی شما Rocketman را نشان می دهید و در کنفرانس مطبوعاتی، شما به نام جیم جیانوپولوس، رئیس کمپانی پارامونت اشاره کردید که در طول این سال ها فیلم های خود را به جشنواره کن می آورد. به نظرتان برای کمپانی های هالیوودی آوردن فیلم‌های شان به کن چه ارزش و اعتباری دارد؟
خوب، من اسم جیم جیانوپولوس را گفتم چون او دوست من و دوست جشنواره کن است. من بسیار مدیون او هستم؛ زیرا در اولین سالی که من در جشنواره مشغول کار شدم «مولن روژ» ساخته باز لورمان را آورد و احساس کردم واقعا به کن کمک کرد. اما با سونی، یونیورسال، وارنر هم چنین رابطه ای وجود دارد – البته مهم است که فیلم‌های آمریکایی را در کن داشته باشیم. سال گذشته ما تنها دو فیلم آمریکایی در رقابت داشتیم. البته مطبوعات می خواستند بیانیه ای بدهند. امسال، ما سه فیلم آمریکایی در رقابت با « مردگان نمی‌میرند» ساخته جیم جارموش (فیلم افتتاحیه ) به نمایش در می آوریم و شاید اگر کوئنتین آماده باشد، چهار فیلم بشوند.
البته، جذابیت اسکار نیز در دسترس بودن بعضی از فیلم ها بوده است.
مسئاله این است، من دوست ندارم فقط در مورد جوایز آکادمی بشنوم، می دانید؟ من اسکار را دوست دارم ما با فیلم های خودمان به اسکار آمده ایم، اما ماموریت کن، سینمای جهان است. در حال حاضر، کمپین های اسکار در سپتامبر با جشنواره های تورنتو و ونیز آغاز می شود. در حال حاضر ونیز این استراتژی را دارد که واقعا با سینمای آمریکا و کمپین های اسکار مرتبط باشد. این از نظر من خوب است، اما در کن، ما یک دستور کار متفاوت داریم. ما دید دیگری داریم که، نه تنها شامل سینمای آمریکا بلکه سینمای جهان می شود. اما در سال گذشته اسپایک لی در کن در ماه مه با «بلک‌کلنزمن» در لیست جایزه اسکار قرار گرفت و اولین جایزه اسکار را دریافت کرد. بنابراین ممکن است فیلمی در ماه مه در کن و در ماه فوریه در اسکار باشد.
بیایید درباره نتفلیکس صحبت کنیم. تا کنون، قانونی وجود داشت که فیلم های کن را مستلزم به نمایش در سینماهای فرانسه می‌کند، به این معنی که فیلم‌های نتفلیکس در جشنواره امسال نیستند. اما این تنها وضعیت نتفلیکس نیست. شبکه آمازون با نمایش صرفا دیجیتال محصولاتش شروع به تجربه اندوزی می کند و پلتفرم‌ها ی آنلاین بیشتری از سوی کمپانی‌های دیزنی، اپل و برادران وارنر در راه هستند. رشد و تکامل کن را چگونه می‌بینید تا بتواند فیلم های بیشتری را بدون شرط نمایش در سالن های سینما بپذیرد؟
خوب، شما در مورد وضعیت آمریکا صحبت می کنید. شاید وضعیت آمریکا پیش بینی می کند که در اروپا چه اتفاقی می افتد، اما هنوز اینطور نیست. ما هنوز سینمای مستقل داریم و مردم به سالن سینما می روند. اما مطمئنا فیلم‌هایی هست، به خصوص آنهایی که از جشنواره فیلم ساندنس توسط یک پلتفرم(شبکه آنلاین) خریداری می شوند و مستقیم به اینترنت می روند. اگر کلمه “پلتفرم” را به “تلویزیون” تغییر دهید، این همان گفتگوهایی است که ما برای سالها داشته ایم. فیلم ها در تلویزیون هستند. کن در مورد سینمای جهان است. من هم تلویزیون و هم سینما تماشا می کنم. امسال چهلمین سالگرد فیلم «اینک آخرالزمان » ساخته فرانسیس فورد کاپولا است. آیا شما فکر نمی کنید که هیچ چیز نمی تواند قابل مقایسه با تماشای «اینک آخرالزمان » بر صفحه نمایش بزرگ باشد؟البته فیلم‌های خوبی را می‌توان در پلتفورم ها تماشا کرد. من مشترک نتقلیکس هستم و جدا از مساله انتخاب فیلم برای کن آثار فراوانی را در نتفلیکس تماشا کرده ام. آنها فیلم های شگفت انگیز بسیاری را تولید می کنند. بسیار جالب است که چگونه سینمای جهان رابه تحرک وا داشته اند.
مساله نتفلیکس در جشنواره کن دو سال پیش با تصمیم شما برای افزودن دو فیلم «اکجا» و «داستان‌های میه رویتز»در بخش مسابقه آغاز شد. با نگاهی به گذشته، چطور توانستید ماجرا را چنین متفاوت مدیریت کنید؟
هنگامی که من این دو فیلم نتفلیکس را انتخاب کردم، مطمئن بودم که موافق نمایش فیلم‌ها در فرانسه هستند. ولی گفتند نه و من به طور کامل به نظرشان احترام می گذارم. آنها یک الگوی تجاری دارند و واقعا بر آن تمرکز کرده اند. هر گونه فیلمی را می توان در انتخاب رسمی در خارج از مسابقه گذاشت، اما برای مسابقه، ما باید فیلم را برای اکران در فرانسه داشته باشیم. من بررسی کردم و ما تعداد زیادی از افراد و فیلمسازانی را داریم که با موقعیت ما موافق هستند.
زاویه دولان امسال با «ماتیاس، مکسی و من» در جشنواره کن به رقابت می پردازد. او پس از آنکه منتقدان «این پایان دنیاست» آخرین فیلمش در بخش مسابقه را مورد انتقاد قرار دادند، گفت: احتمال کمی هست که به جشنواره برگردد. چه چیزی تغییر کرد؟
او اصلا از چیزی نمی ترسد. به من گفت که می‌خواهد در کن باشد. آخرین فیلمش «مرگ و زندگی جان .اف داناوان» برای کن آماده نبود و فیلم خیلی تغییر کرد. من این فیلم را سال گذشته دیدم، و پس از آن او چیزهای زیادی را در این فیلم تغییر داد. بنابراین اکنون او با فیلم دیگر حضور دارد.
سوال بزرگتری در اینجا مطرح می شود که میزان ریسک فیلمسازان در کن چگونه است. چگونه با هراس از منتقدان نکته سنجی برخورد می کنید که ممکن است یک فیلم را به نابودی بکشانند؟
نمی دانم که آیا این ترس فیلمسازان را تحت تاثیر قرار می دهد یا خیر . این تولید کنندگان هستند که باید بترسند. همه فیلمسازان می خواهند به کن بروند. آنها می دانند که هیچ چیز بهتر از این نیست که فیلم را ، با آن میزان از مخاطب در کاخ جشنواره نشان بدهیم. البته من گاهی اشتباه می کنم، اما کم پیش می آید. همه فیلمسازان در جهان می خواهند به کن بروند. اما گاهی اوقات زمانی که هزینه تولید فیلم بسیار گران باشد ، آنها نمی خواهند خطر را بپذیرند، اما این تنها شامل فیلم های بزرگ آمریکایی می شود. اسپایک لی خطر را پذیرفت. جیم جارموش خطر را پذیرفت.
استراتژی شما با نمایشهای مطبوعاتی کن در حال تکامل است. سال گذشته فیلم‌های مسابقه برای اهالی مطبوعات در صبح روز بعد از نمایش در کاخ جشنواره نمایش داده شدند. امسال، شما برخی از پیش نمایش های مطبوعاتی را دوباره در برنامه گنجاندید، اما در این پیش نمایش روزنامه نگاران را انتخاب کردید. چه چیزی می تواند تغییر کند؟
این دومین قدم پس از سال گذشته است، چون تعداد تماشاگران زیادی در این پیش نمایش حضور داشتند که بیشترشان منتقد نبودند. و اعمال محدودیت غیرممکن بود. ما مجبور می‌شدیم به روزنامه نگاران اجازه دهیم تا با دوستانشان در این نمایش‍‌ها حضور پیدا کنند، و اکنون می گوئیم نه – فقط کارشناسان مطبوعاتی، منتقدان، روزنامه نگاران، آمدن‌شان به نمایش های مطبوعات مجاز است.
شما قبلا به واردا اشاره کردید. حالا ژان لوک گدار یکی از معدود افراد در قید حیات است که با موج نوی فرانسه و یک دوره سینما در فرانسه ارتباط داشته که به بالندگی سینما مرتبط می شود. شما یک موزه فیلم تاسیس کردید، موسسه لیومیر، که در لیون واقع است. همانطور که آن دوران از نظرها دور ماند، شما درباره چشم انداز آینده سینما و به طور کل کن چه فکری می‌کنید ؟
ما اهالی سینما هستیم، بنابراین به آن اعتقاد داریم. این همان چیزی است که شما می توانید از رئیس موزه موما MOMA جویا شوید.می توانید بپرسید که آینده ای برای LACMA در لس آنجلس یا لوور در پاریس وجود دارد یا خیر. با جشنواره های اصلی، به ویژه کن، بله، آینده به نظر فوق العاده می رسد. ما شاهد کشورهای بیشتری در جهان هستیم که مردم رویای کارگردانی را دارند. سال گذشته، ما یک مجوز جدید برای جوانان در کن صادر کردیم و ما حدود 2000 جوان در حدود 20 ساله داشتیم که همه آنها از دنیای سینما بودند – که می خواستند کارگردان، تولیدکننده، غرفه دار، یا روزنامه نگار باشند. بنابراین من فکر می کنم آینده واقعا روشن، گرم و پر از اتفاقات امیدوار کننده است.